INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Biłgoraju

Technik poligraf 311918

• Poligraf.
• Drukarz.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 3119 Physical and engineering science technicians not elsewhere classified.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie SPO RZL (2006-2007) „Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w październiku 2018 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Jakub Klus – Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A., Warszawa.
• Katarzyna Maćkowska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Wojciech Pilc – Zespół Szkół Poligraficznych im. Mikołaja Reja, Łódź.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Dorota Koprowska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Tomasz Sułkowski – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Mariusz Kłos – Drukarnia Gal-Druk, Brzeźnio.
• Marcin Malinowski – Ergo BTL Sp. z o.o. sp.k., Warszawa.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Małgorzata Graczyk Cerba – Wielkopolski Związek Pracodawców Lewiatan, Poznań.
• Czesława Sońta – Krajowa Rada Związku Zawodowego Poligrafów, Warszawa.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Technik poligraf przygotowany jest do pracy na każdym stanowisku branży poligraficznej w zakresie wykonywania form drukowych ⁷, drukowania z form drukowych ⁵, drukowania cyfrowego ⁴, realizacji procesów introligatorskich ²⁰, a także w zakresie planowania i kontroli procesów poligraficznych.

Opis pracy

Technik poligraf to zawód szerokoprofilowy, w którym umiejętności i wiedza dotyczą całego spektrum technologii poligraficznych. W związku z tym technik poligraf predysponowany jest do objęcia, po odpowiednim doszkoleniu, każdego stanowiska w przedsiębiorstwie poligraficznym. Technik poligraf może zajmować się przygotowaniem do druku gotowych projektów graficznychi publikacji, a następnie sporządzaniem form drukowych dla różnych technik drukowania.

Technik poligraf realizuje, samodzielnie lub w zespole, procesy drukowania z form w różnych technologiach oraz procesy drukowania cyfrowego. Realizuje on również procesy obróbki introligatorskiej i wykończeniowej w zakresie druków luźnych ², łączonych ³ oraz opraw ¹⁹. Ważną domeną technika poligrafa jest planowanie produkcji poligraficznej w przedsiębiorstwie, kontrola jakości produktów poligraficznych oraz nadzorowanie prawidłowości procesów technologicznych w poligrafii.

Sposoby wykonywania pracy

Technik poligraf, wykonując swoją pracę, stosuje odpowiednie procedury oraz metody dotyczące:

• weryfikacji otrzymanych materiałów graficznych z uwzględnieniem standardów oraz wymagań technologicznych związanych z drukowaniem,
• technologicznego przygotowania jak najlepszej jakości materiałów graficznych na bazie plików cyfrowych otrzymanych od klienta lub projektanta,
• wykonywania form kopiowych ⁸ oraz drukowych w oparciu o materiały cyfrowe, proofy cyfrowe ²¹ oraz impozycje ¹²,
• obsługi maszyn drukujących z form drukowych oraz cyfrowych maszyn drukujących,
• prowadzenia procesów introligatorskich i wykończeniowych oraz uszlachetniania druków luźnych, łączonych oraz opraw,
• planowania produkcji poligraficznej,
• nadzorowania przebiegu procesów poligraficznych oraz kontrolowania jakości materiałów, półproduktów i produktów poligraficznych.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Warunki pracy technika poligrafa są bardzo zróżnicowane i ściśle powiązane ze stanowiskiem, jakie piastuje w przedsiębiorstwie poligraficznym.

W działach przygotowania produkcji poligraficznej, wykonywania form drukowych oraz drukowania cyfrowego miejscem pracy są zwykle klimatyzowane pomieszczenia wyposażone w odpowiednio oprogramowany sprzęt komputerowy oraz urządzenia peryferyjne i produkcyjne, tj. proofery ²², urządzenia do wykonywania form kopiowych oraz drukowych, wywoływarki automatyczne ²⁷, maszyny i urządzenia do druku cyfrowego. Pracownik wykonuje zadania samodzielnie, a w większych przedsiębiorstwach również w zespołach.

Stanowiska związane z drukowaniem z form oraz procesami introligatorskimi umiejscowione są najczęściej w klimatyzowanych, dobrze oświetlonych halach produkcyjnych wyposażonych w pojedyncze maszyny poligraficzne lub linie produkcyjne. Praca wykonywana jest najczęściej zespołowo, choć mogą występować również stanowiska indywidualne.

W przypadku planowania produkcji poligraficznej miejscem pracy są pomieszczenia biurowe. Prace związane z planowaniem mogą być wykonywane indywidualnie lub zespołowo.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Technik poligraf w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• komputery z wysokiej jakości monitorami,
• specjalistyczne oprogramowanie graficzne,
• oprogramowanie do wykonywania impozycji,
• oprogramowanie (RIP-y ²⁴) do wykonywania plików obsługiwanych przez naświetlarki,
• proofery,
• urządzenia do przygotowania form kopiowych,
• urządzenia do przygotowania form drukowych,
• wywoływarki automatyczne,
• urządzenia do druku cyfrowego,
• maszyny do drukowania z form,
• maszyny i urządzenia do wykonywania jednostkowych operacji introligatorskich,
• introligatorskie linie potokowe ¹³,
• poligraficzne urządzenia kontrolno-pomiarowe.

Organizacja pracy

Technik poligraf w zależności od miejsca czy organizacji pracy w zakładzie może pracować indywidualnie lub zespołowo.

Czas pracy technika poligrafa uzależniony jest od stanowiska, jakie zajmuje. W obrębie przygotowalni poligraficznej oraz w zakresie planowania produkcji obowiązuje zwykle system ośmiogodzinny, jedno- lub wielozmianowy. W przypadkach, gdzie praca nie może być przerwana ze względu np. na warunki technologiczne, dopuszczalny jest dodatkowo system organizacji pracy w ruchu ciągłym (tzw. czterobrygadówka) – w takim wypadku jednorazowy czas pracy może się wydłużyć do 12 godzin. W odniesieniu do poligrafii sytuacja taka może mieć miejsce w działach drukarskich i introligatorskich dużych drukarni (np. prasowych), również w zakresie kontroli produkcji poligraficznej.

Praca powinna być zaplanowana i zorganizowana zgodnie z:

• wymaganiami sanitarno-higienicznymi,
• zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
• zasadami przeciwpożarowymi,
• zasadami ochrony środowiska,
• zasadami i procedurami wewnątrzzakładowymi.

Charakterystyczną cechą technika poligrafa jest jego uniwersalność. Ze względu na znajomość ogółu procesów poligraficznych i posiadane ogólne umiejętności z zakresu technologii poligraficznych może być on w każdej chwili oddelegowany na praktycznie dowolne stanowisko w firmie. Wymaga to jednak dodatkowego szkolenia uwzględniającego specyfikę pracy, maszyny i urządzenia, stosowaną technologię itp.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Technik poligraf może być narażony na następujące zagrożenia:

• chemiczne (ze względu na składniki farb, klejów, lakierów, środków myjących, które mogą wywołać np. zatrucia),
• mechaniczne (zmiażdżenia, skaleczenia, stłuczenia spowodowane przez ruchome części maszyn poligraficznych),
• pył z papieru i kartonu oraz proszku wykorzystywanego przeciw odciąganiu farb graficznych,
• poparzenia (kontakt z gorącymi częściami maszyn, klejami),
• hałas (maszyn i narzędzi poligraficznych).

Pracownik wykonujący zadania zawodowe może mieć do czynienia z substancjami niebezpiecznymi, m.in.:

• rozpuszczalnikami,
• organicznymi związkami chemicznymi,
• czyściwem nasączonym rozpuszczalnikami,
• wywoływaczami, farbami, lakierami i klejami,
• promiennikami UV oraz ozonem.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód technik poligraf ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządów równowagi,
• sprawność układu kostno-stawowego;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• ostrość wzroku,
• ostrość słuchu,
• rozróżnianie barw,
• widzenie stereoskopowe,
• zmysł równowagi,
• zręczność rąk,
• zręczność palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• dobra pamięć,
• uzdolnienia rachunkowe,
• łatwość przerzucania się z jednej czynności na drugą,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• wyobraźnia i myślenie twórcze,
• uzdolnienia techniczne;

w kategorii cech osobowościowych

• samodzielność,
• samokontrola,
• gotowość do pracy w szybkim tempie,
• gotowość do współdziałania,
• odporność na dzielnie pod presją czasu,
• radzenie sobie ze stresem,
• dbałość o jakość pracy,
• wytrwałość i cierpliwość.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.6. Kompetencje społeczne; 3.7. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

W zawodzie technik poligraf wymagana jest ogólna sprawność fizyczna, dobry wzrok i słuch. Istotna jest także zdolność rozróżniania barw, dlatego schorzenia wzroku oraz zaburzenia, takie jak daltonizm, mogą uniemożliwić wykonywanie zawodu. Schorzenia kręgosłupa lub stawów, do których przyczynia się siedzący lub stojący tryb pracy, mogą w znaczny sposób utrudnić wykonywanie tego zawodu.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie technik poligraf preferowane jest wykształcenie średnie o profilu poligraficznym.

Obecnie kształcenie poligraficzne na tym poziomie realizowane jest w zakresie trzech zawodów pokrewnych (szkolnych):

• technik grafiki i poligrafii cyfrowej,
• technik procesów drukowania,
• technik procesów introligatorskich,

które łącznie odpowiadają zakresowi kształcenia dla zawodu technik poligraf. Zdobycie tytułu technika w którymkolwiek z ww. zawodów szkolnych otwiera drogę do wykonywania zawodu technika poligrafa. Jednakże wymagane jest dokształcenie w zakresie pozostałych działów poligrafii.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Kwalifikacje, które są przydatne w wykonywaniu zawodu technik poligraf, to:

• AU.54 Przygotowywanie oraz wykonywanie prac graficznych i publikacji cyfrowych (technik grafiki i poligrafii cyfrowej),
• AU.55 Drukowanie cyfrowe i obróbka druków (technik grafiki i poligrafii cyfrowej),
• AU.43 Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej (technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich),
• AU.17 Realizacja procesów drukowania z form drukowych (technik procesów drukowania),
• AU.16 Realizacja procesów introligatorskich (technik procesów introligatorskich).

Dodatkowymi atutami przy zatrudnieniu technika poligrafa są:

• certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach z zakresu obsługi specjalistycznych programów graficznych oraz poligraficznych,
• certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach z zakresu obsługi urządzeń peryferyjnych, takich jak naświetlarki, wywoływarki, proofery i urządzenia do druku cyfrowego,
• certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach z zakresu obsługi maszyn i urządzeń drukarskich i introligatorskich,
• certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach z zakresu zawodów pokrewnych, czyli w zależności od bazowego wykształcenia: technik grafiki i poligrafii cyfrowej, technik procesów drukowania lub technik procesów introligatorskich,
• certyfikaty i świadectwa potwierdzające udział w szkoleniach z zakresu informatycznych systemów zarządzania, optymalizacji produkcji;
• certyfikaty potwierdzające znajomość języka angielskiego na poziomie komunikatywnym (jest to istotne ze względu na dostępność materiałów edukacyjnych i szkoleń międzynarodowych głównie w języku angielskim).

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Technik poligraf może:

• na początku kariery zawodowej pracować w przedsiębiorstwie poligraficznym, obsługując maszyny i linie produkcyjne,
• wraz z nabyciem doświadczenia zawodowego i przy posiadaniu zdolności i umiejętności organizacyjnych oraz w zakresie współpracy z ludźmi – awansować na stanowisko mistrza produkcji w poligrafii,
• po wypracowaniu pewnego stażu i zdobyciu wykształcenia wyższego, np. na kierunku papiernictwo i poligrafia – awansować na stanowisko kierownika działu w firmie poligraficznej, a następnie dyrektora produkcji poligraficznej.

Wykazując kompetencje zarządcze, technik poligraf może awansować na stanowiska menedżerskie, ale uzależnione jest to od wielkości i struktury firmy. Szanse takiego awansu są małe i dlatego technicy poligrafowie, aby zmienić swoją sytuację zawodową, przenoszą się między firmami lub zakładają własną działalność gospodarczą.

Technik poligraf może również rozszerzać swoje kompetencje poprzez podejmowanie kształcenia i/lub szkolenia w zawodach pokrewnych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Technik poligraf może:

• uzyskiwać świadectwa odbycia szkoleń i kursów branżowych z zakresu m.in. przygotowania do druku, wykonywania form drukowych, drukowania z form, drukowania cyfrowego, procesów introligatorskich – realizowanych w systemie stacjonarnym lub e-learningowym,
• uzyskiwać tytuły czeladnicze i mistrzowskie w zakresie zawodów branży poligraficznej poprzez przystąpienie do egzaminów organizowanych przez Izby Rzemieślnicze (np. w zawodach introligator, drukarz),
• potwierdzać kwalifikacje w szkolnych zawodach pokrewnych, po zdaniu egzaminów organizowanych przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne:
  • w zawodzie technik grafiki i poligrafii cyfrowej: AU.54 Przygotowywanie oraz wykonywanie prac graficznych i publikacji cyfrowych oraz AU.55 Drukowanie cyfrowe i obróbka druków;
  • w zawodzie technik procesów drukowania: AU.17 Realizacja procesów drukowania z form drukowych oraz AU.43 Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej;
  • w zawodzie technik procesów introligatorskich: AU.17 Realizacja procesów introligatorskich oraz AU.43 Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie technik poligraf może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie technik poligraf wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Przygotowywanie materiałów graficznych do procesu drukowania.
• Z2 Sporządzanie form kopiowych i drukowych.
• Z3 Przygotowywanie procesu drukowania z form.
• Z4 Drukowanie nakładu z form drukowych.
• Z5 Drukowanie cyfrowe.
• Z6 Wykonywanie druków luźnych i łączonych.
• Z7 Wykonywanie opraw.
• Z8 Planowanie poligraficznych procesów produkcyjnych.
• Z9 Kontrolowanie procesów produkcji poligraficznej.

Kompetencja zawodowa Kz1: Wykonywanie form drukowych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Realizowanie procesów drukowania z form obejmuje zestaw zadań zawodowych Z3, Z4, Z5, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Realizowanie procesów introligatorskich obejmuje zestaw zadań zawodowych Z6, Z7, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz4: Planowanie i kontrolowanie produkcji poligraficznej obejmuje zestaw zadań zawodowych Z8, Z9, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie technik poligraf powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań związanych z usługami poligraficznymi.
• Dostosowywania własnych zachowań do środowiska pracy zakładu poligraficznego.
• Wykonywania prac częściowo samodzielnie oraz w zespole.
• Ponoszenia odpowiedzialności za powierzone mienie oraz zdrowie współpracujących.
• Kierowania się zasadami kultury oraz etyki zawodowej w komunikacji z przełożonymi, współpracownikami i klientami.
• Stosowania obowiązujących w branży poligraficznej norm, standardów i przepisów prawa.
• Podejmowania współpracy w zespole pracowniczym w zakresie wykonywanej pracy.
• Wykonywania pracy pod presją czasu i radzenia sobie ze stresem.
• Dbania o jakość, estetykę i terminowość wykonywanych prac poligraficznych.
• Podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych w celu zwiększenia produktywności i jakości oferowanych produktów.
• Śledzenia trendów rozwojowych w branży poligraficznej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu technik poligraf.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu technik poligraf

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie technik poligraf nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Technik poligraf w zależności od specjalizacji może podjąć pracę w:

• wydawnictwach,
• agencjach reklamowych,
• punktach małej poligrafii,
• przygotowalniach poligraficznych,
• drukarniach offsetowych,
• drukarniach drukujących z form w innych technikach,
• drukarniach cyfrowych,
• introligatorniach przemysłowych,
• firmach przemysłowych.

Zatrudnienie w zawodzie oferują w większości firmy prywatne, dużo rzadziej spółki skarbu państwa oraz instytucje publiczne.

Polskie firmy poligraficzne zatrudniają ok. 50 tys. pracowników, co stanowi ok. jednej trzeciej liczby pracowników w tego rodzaju firmach w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (2016 r.). Wśród krajów Unii Europejskiej polski sektor poligraficzny zajmuje 7 miejsce pod względem przychodów, 6 miejsce pod względem liczby zatrudnionych oraz 7 miejsce z uwagi na liczbę firm. Około 60% firm poligraficznych deklaruje problemy z zatrudnieniem, więc praktycznie każdy pracownik w zawodzie technik poligraf może liczyć na miejsce pracy. Obecnie (2018 r.) zauważa się największe braki w zakresie zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników fizycznych, szczególnie drukarzy oraz introligatorów – są to zawody w dużej mierze pokrewne z zawodem technik poligraf.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) istnieje co najmniej 12 zespołów szkół, w których można uzyskać wykształcenie i kompetencje przydatne w zawodzie technik poligraf.

Są to między innymi szkoły w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Gdańsku, Kielcach. Główną cechą tych zespołów szkół jest fakt kształcenia w więcej niż jednym zawodzie z zakresu branży poligraficznej. Funkcjonuje również kilkadziesiąt szkół średnich prowadzących pojedyncze klasy w zawodach pokrewnych: technik grafiki i poligrafii cyfrowej, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich.

Na rynku dostępne są również:

• kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla dorosłych), w ramach których można potwierdzać kwalifikacje w szkolnych zawodach pokrewnych, po zdaniu egzaminów organizowanych (również w trybie eksternistycznym) przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne:
  • w zawodzie technik grafiki i poligrafii cyfrowej: AU.54 Przygotowywanie oraz wykonywanie prac graficznych i publikacji cyfrowych oraz AU.55 Drukowanie cyfrowe i obróbka druków;
  • w zawodzie technik procesów drukowania: AU.17 Realizacja procesów drukowania z form drukowych oraz AU.43 Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej;
  • w zawodzie technik procesów introligatorskich: AU.17 Realizacja procesów introligatorskich oraz AU.43 Planowanie i kontrola produkcji poligraficznej;
• kursy umiejętności zawodowych, które są inną forma kształcenia – kształcą w obrębie jednej jednostki efektów uczenia się lub działu, modułu kształcenia. W przypadku zawodu technik poligraf mogą to być np. kursy z zakresu: przygotowania publikacji i prac graficznych do drukowania, drukowania cyfrowego i obróbki wydruków, wykonywania form drukowych, wykonywania odbitek z form drukowych, wykonywania obróbki druków luźnych, wykonywania opraw, planowania produkcji poligraficznej, kontrolowania produkcji poligraficznej.

Technik poligraf ma możliwość podjęcia studiów na jednej z dwóch uczelni w Polsce kształcących na kierunkach poligraficznych: w Instytucie Papiernictwa i Poligrafii Politechniki Łódzkiej oraz Zakładzie Technologii Poligraficznych Politechniki Warszawskiej.

Izby Rzemieślnicze oferują rzemieślnicze przygotowanie zawodowe w zawodach pokrewnych drukarz oraz introligator, kończące się uzyskaniem tytułu czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie. Kompetencje w tych zawodach potwierdzają Izby Rzemieślnicze.

Szkolenie

Szkolenia i kursy doszkalające dla technika poligrafa organizują:

• pracodawcy w ramach wewnętrznych szkoleń,
• instytucje szkoleniowe,
• uczelnie wyższe,
• prywatne firmy komercyjne,
• stowarzyszenia i organizacje branżowe.

Przedsiębiorcy prowadzą często szkolenia wewnętrzne, podnoszące kwalifikacje pracowników. Z reguły są to szkolenia dedykowane służbom utrzymania ruchu i organizacji produkcji. Również dużą uwagę przywiązują firmy do szkoleń z technologii poligraficznej i sprzedaży.

W przypadku osób prowadzących własną działalność gospodarczą szczególnie ważne jest uczestnictwo w procesie samokształcenia i aktywne samouczenie się poprzez korzystanie z dostępnych otwartych internetowych zasobów edukacyjnych, szkoleń e-learningowych, branżowych portali społecznościowych.

Technicy poligrafii korzystają ze szkoleń stacjonarnych lub on-line m.in. o następującej tematyce:

• zarządzanie barwą ²⁸ (Color Managment System),
• impozycja oraz proofing,
• przygotowanie prac i publikacji do drukowania,
• obsługa urządzeń do wykonywania form kopiowych oraz drukowych,
• obsługa urządzeń do drukowania cyfrowego,
• obsługa i konserwacja maszyn poligraficznych,
• nowoczesne materiały poligraficzne,
• rozwiązywanie problemów w produkcji poligraficznej,
• nowoczesne rozwiązania w branży poligraficznej.

Z reguły organizatorzy tych szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosowymi certyfikatami/ zaświadczeniami.

Z uwagi na brak kształcenia w zawodzie technik poligraf oraz znaczne zróżnicowanie stanowisk w tym zawodzie trudno jest oszacować precyzyjnie osiągane w nim wynagrodzenia.

Przykładowo przeciętne miesięczne wynagrodzenie technologa produkcji (2018 r.) wynosi 4200 zł brutto, co można potraktować jako średnią dla całego zawodu technik poligraf. Wynagrodzenia na stanowisku grafik specjalista DTP ⁶ są z reguły wyższe, sięgając średnio 5100 zł brutto. Z kolei osoby pracujące na stanowisku specjalista ds. planowania produkcji mogą liczyć na średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4550 zł brutto.

Poziom wynagrodzeń osób wykonujących zawód technik poligraf uzależniony jest od:

• stażu pracy i doświadczenia zawodowego,
• szczegółowego zakresu zadań,
• rodzaju obsługiwanej maszyny i wykonywanej produkcji,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• rodzaju pracodawcy / wielkości firmy,
• regionu Polski / lokalizacji firmy.

W zawodzie technik poligraf jest możliwe zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielkimi zaburzeniami słuchu (03-L), pod warunkiem, że dysfunkcja ta jest korygowana za pomocą aparatu słuchowego,
• z zaburzeniami głosu, mowy (03-L), jeśli umożliwiają skuteczny kontakt interpersonalny i komunikację,
• z chorobami narządu wzroku (04-O) – jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, które zapewnią ostrość widzenia,
• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza stania i chodzenia.