INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Biłgoraju

Inspektor obrony cywilnej 325513

• Instruktor obrony cywilnej.
• Pracownik obrony cywilnej.
• Specjalista do spraw obrony cywilnej.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 3257 Environmental and occupational health inspectors and associates.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja O – Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w październiku 2018 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Aleksandra Bielecka – Urząd Gminy Kocmyrzów Luborzyca, Luborzyca.
• Magdalena Mrozkowiak – DORADCA Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Sebastian Szubzda – Komenda Wojewódzka Policji, Olsztyn.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Sebastian Bieszke – DORADCA Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Joanna Gralak-Merchel – DORADCA Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Jolanta Religa – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Włodzimierz Walkusz – DORADCA Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.

Recenzenci:

• Rafał Kozik – Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących, Kraków.
• Beata Służalska – Społeczna Akademia Nauk, Wydział Zamiejscowy, Kielce.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Piotr Kurkiewicz – Urząd Miejski, Słomniki.
• Marek Próchenko – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6, Siedlce.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Głównym celem pracy inspektora obrony cywilnej jest planowanie ochrony ludności ²², zakładów pracy, urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury przed skutkami działań zbrojnych i klęsk żywiołowych ¹³. Aktywność zawodowa inspektora obrony cywilnej zależy od warunków, w jakich działa. Jeżeli jest to stan pokoju, jego zadania mają charakter głównie szkoleniowo-planistyczny. Może prowadzić również tajną kancelarię oraz magazyn obrony cywilnej ¹⁴. W sytuacji kryzysowej (klęska żywiołowa, stan wojny) do niego należy sprawne wprowadzenie przygotowanych wcześniej planów obrony cywilnej ²⁴ i stała współpraca ze służbami działającymi w rejonie bezpośredniego zagrożenia.

Opis pracy

Inspektor obrony cywilnej wykonuje prace związane z planowaniem, opracowaniem i wdrażaniem w życie planów obrony cywilnej. Koordynuje przedsięwzięcia planistyczne ²⁷ i organizacyjne w zakresie ewakuacji ludności ⁵ na wypadek powstania masowego zagrożenia ¹⁶ dla życia i zdrowia mieszkańców. Planuje i organizuje szkolenia, ćwiczenia ludności i załóg zakładów pracy w zakresie powszechnej samoobrony ludności ²⁶, działań przeciwpożarowych oraz postępowania w przypadku klęsk żywiołowych, katastrof ¹² i napadu powietrznego ²⁰. Nadzoruje tworzenie formacji obrony cywilnej ⁶, aktualizację kart przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych ¹¹ do służby w formacjach obrony cywilnej, jak również przydziela zadania w przypadku zaistnienia wymienionych zdarzeń. Zazwyczaj praca ta wiąże się z nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktów z pracownikami innych instytucji i zakładów pracy.

Inspektor obrony cywilnej jest odpowiedzialny za:

• organizowanie systemów wykrywania, alarmowania i wczesnego ostrzegania ³⁰ ludności,
• planowanie i koordynowanie ewakuacji ludności,
• organizowanie akcji ratunkowych,
• organizowanie pomocy medycznej,
• organizowanie i przygotowywanie doraźnych pomieszczeń dla ludności,
• zaopatrzenie poszkodowanej ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej,
• utrzymywanie porządku w strefach dotkniętych klęską,
• dbanie o ochronę żywności, wody, zwierząt,
• opracowywanie planu zabezpieczenia mienia materialnego, kulturalnego przed zniszczeniem,
• współpracowanie ze sztabami działania kryzysowego w celu niedopuszczenia do zniszczeń.

Sposoby wykonywania pracy

Inspektor obrony cywilnej wykonuje pracę polegającą m.in. na:

• tworzeniu planów obrony cywilnej, ewakuacji ludności, ochrony zabytków,
• planowaniu osiągnięcia wyższej gotowości organów obrony cywilnej ⁷ i jej służb, zwiększenia składu osobowego i rozszerzenia działalności organów wykonawczych obrony cywilnej ²³,
• planowaniu ukrycia ludności w budowlach ochronnych,
• planowaniu zaopatrzenia załóg zakładów pracy, szkół, szpitali i ludności w indywidualne środki ochrony przed skażeniem,
• planowaniu zabezpieczenia zakładów pracy, szkół, szpitali oraz ochrony dóbr materialnych i kultury ²¹ przed zniszczeniem,
• organizowaniu i prowadzeniu szkoleń teoretycznych w zakresie obrony cywilnej dla kadry kierowniczej i członków formacji obrony cywilnej,
• planowaniu zabezpieczenia technicznego – transportu, materiałów pędnych ¹⁷ i narzędzi, wyposażenia, bazy żywieniowej ² dla różnych wariantów zagrożeń,
• planowaniu i organizowaniu szkoleń, ćwiczeń i treningów ludności, załóg zakładów pracy w zakresie ratownictwa i powszechnej samoobrony, działań przeciwpożarowych oraz postępowania w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof naturalnych,
• organizowaniu i prowadzeniu ćwiczeń oddziałów obrony cywilnej z innymi służbami w symulowanych warunkach zagrożeń,
• sporządzaniu sprawozdań rocznych z planowania, szkolenia, ćwiczeń i treningów,
• prowadzeniu kontroli jednostek podległych i nadzorowanych w zakresie przygotowania obrony cywilnej,
• opracowywaniu planów rozśrodkowania ²⁵ i ewakuacji ludności oraz zabezpieczeniu ich potrzeb bytowych,
• prowadzeniu magazynu obrony cywilnej, utrzymywaniu w sprawności i czystości sprzętu oraz jego konserwowaniu,
• nadzorowaniu tworzenia formacji obrony cywilnej, nakładaniu przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych, przydzielaniu im zadań,
• przygotowywaniu zestawień prognozowanych skutków napadów powietrznych oraz ustalaniu możliwości pracy zespołów ratowniczych w rejonach działania,
• planowaniu udziału formacji samoobrony w działaniach ratunkowych (zapobieganie i likwidacja skutków klęsk żywiołowych i katastrof naturalnych).

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Na co dzień miejscem pracy inspektora obrony cywilnej są:

• pomieszczenia biurowe,
• magazyny sprzętu obrony cywilnej.

Ponadto wykonuje zadania poza miejscem pracy w czasie szkoleń lub ćwiczeń oraz w czasie kontroli podległych mu instytucji. Praca wykonywana jest zazwyczaj w budynku w pozycji siedzącej, przy sztucznym oświetleniu.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Inspektor obrony cywilnej w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• telefon komórkowy,
• komputer z dostępem do internetu,
• mechaniczną maszynę do pisania (w przypadku sporządzania dokumentacji niejawnej),
• drukarkę, skaner, kserokopiarkę, laminator, rzutnik, gilotynę, niszczarkę,
• radiotelefon, telefon stacjonarny, faks,
• sprzęt obrony cywilnej (odzież ochronna, maski gazowe ¹⁵, indywidualne pakiety chemiczne ⁸, indywidualne pakiety medyczne ⁹, dozymetry ⁴, nadciśnieniowe aparaty powietrzne ¹⁹ i inne),
• sprzęt specjalistyczny obrony cywilnej (pojazdy, agregaty prądotwórcze ¹, mierniki promieniowania ¹⁸, torby ratownicze typu R-1 ³¹, defibrylatory ³ i inne).

Organizacja pracy

Inspektor obrony cywilnej współpracuje z inspektorami obrony cywilnej Wydziałów Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego innych urzędów lub instytucjami w zakresie wymiany informacji i opracowywania wspólnych planów działania. Wiąże się to przede wszystkim z kontaktami z ludźmi, a ich częstotliwość zależy od zakładu pracy, w którym pracownik jest zatrudniony.

W warunkach pełnej stabilizacji (brak bezpośredniego zagrożenia), w zależności od wielkości miejsca pracy, inspektor obrony cywilnej pracuje w wymiarze pełnego etatu lub 1/2 etatu w systemie jednozmianowym, w stałych godzinach pracy.

W zależności od miejsca pracy i wykonywanych zadań zawodowych, pracuje indywidualnie (np. przy opracowywaniu planów) lub zespołowo (kontaktując się z innymi pracownikami). Stanowisko pracy łączone jest często z innymi stanowiskami, np. inspektora do spraw obronnych, ochrony przeciwpożarowej, pełnomocnika do spraw informacji niejawnych ¹⁰.

W warunkach zagrożenia inspektora obrony cywilnej obowiązuje nienormowany czas pracy. Może być osobą inicjującą bądź koordynującą działania obrony cywilnej.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Inspektor obrony cywilnej jest narażony na zagrożenia typowe dla pracowników biurowych:

• prąd elektryczny – pracownik może zostać porażony prądem zasilającym urządzenia,
• powierzchnie, na których możliwy jest upadek pracownika (np. uszkodzone podłogi i wykładziny, progi, zawilgocone posadzki z terakoty, układanie i zdejmowanie materiałów z wysokich regałów i półek), dlatego mogą spowodować uszkodzenie ciała,
• przemieszczanie ciężkich przedmiotów (np. komputerów, kopiarek, mebli biurowych), mogące spowodować uszkodzenie układu kostnego lub zgniecenia kończyn dolnych,
• temperatura, wilgotność i ruch powietrza w pomieszczeniach pracy (np. brak wentylacji naturalnej, ogrzewania zapewniającego właściwą temperaturę), powodujące szybsze zmęczenie lub ryzyko przeziębienia,
• oświetlenie w pomieszczeniach pracy (np. brak oświetlenia dziennego, niewłaściwe natężenie oświetlenia sztucznego), prowadzące do uszkodzenia układu wzrokowego,
• hałas w miejscu pracy (np. hałas pochodzący ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych, urządzeń biurowych, instalacji oraz urządzeń wentylacyjnych), powodujący uszkodzenie układu słuchowego,
• obciążenia fizyczne spowodowane m.in. niestosowaniem zasad ergonomii w organizacji i wyposażeniu stanowisk pracy,
• obciążenia nerwowo-psychiczne (nadmierne obciążenie umysłu, obciążenia emocjonalne).

Inspektor obrony cywilnej może być również narażony na zagrożenia podczas zwalczaniu klęsk żywiołowych lub stanu wojny, mogą to być m.in.:

• substancje chemiczne powstające podczas pożaru (możliwość ostrego zatrucia),
• różne związki chemiczne, na które może być narażony podczas katastrof chemicznych (możliwość ostrych zatruć, poparzeń, zapaleń skóry),
• niebezpieczne związki chemiczne, np. cyjanowodór, dwutlenek siarki, tlenki azotu (uwolnione do atmosfery podczas przypadkowego pożaru lub wybuchu),
• każdy możliwy czynnik biologiczny wywołujący choroby zakaźne, którego źródłem mogą być ratowane osoby lub zwierzęta,
• niekontrolowane   reakcje   chemiczne (możliwość poparzeń  i  urazów  na  skutek eksplozji i pożaru),
• żrące substancje chemiczne podczas awarii cystern (możliwość poparzeń chemicznych),
• łatwopalne gazy, ciecze i ciała stałe (możliwość poparzeń i urazów na skutek pożaru i eksplozji),
• wiele różnych substancji chemicznych (praktycznie wszystkie znane czynniki chemiczne lub ich połączenie), w tym substancje żrące, drażniące, toksyczne, neurotoksyczne, duszące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne, teratogenne,  radioaktywne itd. (możliwość różnych skutków zdrowotnych, zatruć, alergii skórnych, pokarmowych),
• mikroorganizmy chorobotwórcze, praktycznie wszystkie znane czynniki biologiczne, w tym wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty itd. (możliwość zakażenia chorobami zakaźnymi na drodze oddechowej, pokarmowej, kontaktowej, czy też drogą przerwania ciągłości tkanek),
• niska temperatura podczas prowadzenia akcji ratowniczych w okresie zimowym, szczególnie podczas akcji ratownictwa wodnego (możliwość odmrożenia, zapalenia oskrzeli i płuc).

Do występujących w zawodzie chorób można zaliczyć:

• choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, narządów ruchu, żylaki,
• nerwice i depresje,
• zespół stresu pourazowego,
• choroby oczu,
• syndrom chronicznego zmęczenia,
• bóle głowy i migreny,
• syndrom wypalenia zawodowego ²⁹.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód inspektor obrony cywilnej ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządów równowagi,
• sprawność zmysłu dotyku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• ostrość słuchu,
• ostrość wzroku,
• czucie dotykowe,
• szybki refleks,
• zmysł równowagi,
• spostrzegawczość,
• zręczność rąk i palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność analizowania sytuacji i podejmowania ryzyka,
• rozumowanie logiczne,
• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• uzdolnienia kierownicze i organizacyjne,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• współdziałanie i współpraca w zespole (grupie),
• zdolność skutecznego przekonywania,
• zdolność skutecznego negocjowania,
• przywództwo,
• zdolność pracy pod presją czasu;

w kategorii cech osobowościowych

• gotowość do pracy w szybkim tempie,
• gotowość do współdziałania,
• komunikatywność,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek psychiczny,
• odporność emocjonalna,
• odporność na działanie pod presją czasu,
• odpowiedzialność za innych,
• wychodzenie z własną inicjatywą,
• wytrwałość i cierpliwość,
• rzetelność i dokładność.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Aktywność i wydatek energetyczny osoby pracującej w zawodzie inspektor obrony cywilnej zależy od warunków, w jakich działa. W stanie pokoju, praca ma charakter głównie szkoleniowo-planistyczny i nie wiąże się ze szczególnymi wymaganiami zdrowotnymi. W sytuacji kryzysowej (klęska żywiołowa, stan wojny) inspektor działa w warunkach dużego obciążenia umysłowego związanego z analizowaniem sytuacji, koniecznością podejmowania szybkich decyzji, często wiążących się z ryzykiem. Dlatego w zawodzie wymagane są:

• wysoka sprawność fizyczna,
• radzenie sobie z negatywnymi skutkami stresu w warunkach zagrożenia i pracy pod presją czasu.

Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu inspektor obrony cywilnej są:

• niepełnosprawność ruchowa uniemożliwiająca przemieszczanie się, zarówno podczas wykonywanych inspekcji w jednostkach nadzorowanych w zakresie przygotowania obrony cywilnej, jak i w przypadku sytuacji zagrożeń,
• choroby układu krążenia i układu nerwowego utrudniające funkcjonowanie w warunkach ciągłego stresu.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie inspektor obrony cywilnej preferowane jest minimum wykształcenie średnie. Pracodawcy chętnie zatrudniają absolwentów techników kształcących w zawodach pokrewnych, takich jak: technik ochrony środowiska lub technik bezpieczeństwa i higieny pracy.

Z analizy oczekiwań pracodawców wynika jednak, że na większość stanowisk poszukuje się osób z wykształceniem wyższym, które ukończyły kierunek bezpieczeństwo narodowe lub pokrewne, albo inny kierunek studiów uzupełniony o studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa narodowego.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) nie ma możliwości uzyskania tytułu zawodowego inspektor obrony cywilnej w toku edukacji formalnej. Do podjęcia pracy w zawodzie nie jest wymagane posiadanie specyficznych kwalifikacji, uprawnień zawodowych.

Przy zatrudnianiu w tym zawodzie preferowane są przez pracodawców osoby legitymujące się:

• dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (pełne) w zawodzie szkolnym pokrewnym technik ochrony środowiska lub świadectwami potwierdzającymi kwalifikacje wyodrębnione dla zawodu technik ochrony środowiska (cząstkowe): RL.08 Ocena stanu środowiska, RL.09 Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska,
• dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (pełne) w zawodzie szkolnym pokrewnym technik bezpieczeństwa i higieny pracy: MS.12 Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy.

Wymienione wyżej kwalifikacje potwierdzane są przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

W zawodzie inspektor obrony cywilnej brak jest jednej ustalonej ścieżki awansu zawodowego. Posiadając kilkuletnie doświadczenie pracownik może awansować na stanowisko kierownicze, np. kierownika wydziału lub referatu, w którym wykonywał wcześniej swoje obowiązki. Niektóre instytucje, aby mianować na ww. stanowiska, oprócz wieloletniego doświadczenia zawodowego mogą wymagać uzupełnienia wykształcenia do minimum I stopnia studiów wyższych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie inspektor obrony cywilnej nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych w systemie edukacji formalnej.

Okręgowe Komisje Egzaminacyjne oferują możliwość potwierdzenia kwalifikacji pełnych w pokrewnych zawodach szkolnych (technik ochrony środowiska i technik bezpieczeństwa i higieny pracy) oraz kwalifikacji cząstkowych:

• dla zawodu technik ochrony środowiska: RL.08 Ocena stanu środowiska, RL.09 Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska,
• dla zawodu technik bezpieczeństwa i higieny pracy: MS.12 Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy.

Kompetencje zdobywane lub rozwijane w toku edukacji pozaformalnej i uczenia się nieformalnego, potwierdzają różnego rodzaju certyfikaty, zaświadczenia uczestnictwa w szkoleniach.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie inspektor obrony cywilnej może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie inspektor obrony cywilnej wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Przygotowywanie planów obrony cywilnej.
• Z2 Przygotowywanie planów zaopatrzenia ludności w środki niezbędne do przetrwania.
• Z3 Przygotowywanie planów ewakuacji ludności.
• Z4 Przygotowywanie szkoleń w zakresie obrony cywilnej.
• Z5 Przeprowadzanie ćwiczeń i treningów w zakresie obrony cywilnej.
• Z6 Koordynowanie działań ratunkowych w czasie pokoju.
• Z7 Koordynowanie działań ratunkowych w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.

Kompetencja zawodowa Kz1: Opracowywanie planów obrony cywilnej, zaopatrywania i ewakuacji ludności obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Organizowanie szkoleń i ćwiczeń z zakresu obrony cywilnej obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Koordynowanie działań w zakresie ochrony ludności obejmuje zestaw zadań zawodowych Z6, Z7, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie inspektor obrony cywilnej powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Przestrzegania ogólnie przyjętych zachowań etycznych, zasad uczciwości, rzetelności oraz poufności.
• Ponoszenia odpowiedzialności za realizowane działania w zakresie obrony cywilnej, w tym za bezpieczeństwo ludzi.
• Dokonywania samooceny i weryfikowania działań w zakresie realizowania zadań zawodowych dotyczących obrony cywilnej.
• Współpracy z zespołem wewnętrznym i zewnętrznym, budowania atmosfery współpracy i dążenia do celu, uczestniczenia w wypracowaniu konstruktywnych i efektywnych rozwiązań w zakresie obrony cywilnej.
• Komunikowania się z pracownikami instytucji zajmujących się obroną cywilną i obronnością.
• Planowania działań, zarządzania czasem, przewidywania skutków podejmowanych działań w obszarze obrony cywilnej.
• Radzenia sobie ze stresem (np. w relacjach z przełożonymi, zleceniodawcami, pracownikami monitorowanych instytucji, współpracownikami).
• Rozwijania kompetencji osobistych i zawodowych, w tym ustawicznego aktualizowania wiedzy i podwyższania umiejętności w zakresie obrony narodowej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu inspektor obrony cywilnej.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu inspektor obrony cywilnej

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie inspektor obrony cywilnej nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Inspektor obrony cywilnej może być zatrudniony w administracji rządowej, samorządowej, urzędach wojewódzkich, powiatowych oraz miast i gmin, gdzie nadzór nad jego pracą sprawuje wojewoda, starosta, burmistrz, wójt lub prezydent miasta. Pełnią oni również funkcję Szefów Obrony Cywilnej.

W czasie pokoju i przy braku zagrożeń klęskami żywiołowymi miejscem pracy inspektora są również większe zakłady pracy, takie m.in. jak szpital, zakład użyteczności publicznej (np. wodociągi, komunikacja, zakłady gazownicze).

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie prowadzi się kształcenia w zawodzie inspektor obrony cywilnej w formach szkolnych.

Szkoły średnie techniczne oferują kształcenie w zawodach pokrewnych z obszaru ochrony środowiska, takich jak: technik ochrony środowiska oraz technik bezpieczeństwa i higieny pracy.

Preferowane przez pracodawców wykształcenie wyższe inspektor obrony cywilnej może zdobyć na kierunkach bezpieczeństwo narodowe lub innych pokrewnych funkcjonujących w ramach uniwersyteckich i wyższych szkół zawodowych na wydziałach nauk politycznych, społecznych lub humanistycznych.

Szkolenie

Inspektor obrony cywilnej może rozwijać i doskonalić kompetencje zawodowe poprzez udział w kursach, specjalistycznych szkoleniach organizowanych przez wyższe uczelnie, instytucje szkoleniowe, ośrodki naukowo-dydaktyczne krajowe i zagraniczne. Szkolenia z zakresu obrony cywilnej są realizowane na szczeblu centralnym oraz terenowym (wojewódzkim, powiatowym, gminnym) i w zakładach pracy.

Organizatorami szkoleń są:

• na szczeblu centralnym Szef Obrony Cywilnej Kraju ²⁸,
• na szczeblu wojewódzkim szef obrony cywilnej województwa,
• na szczeblu powiatowym szef obrony cywilnej powiatu,
• na szczeblu gminnym szef obrony cywilnej gminy,
• w zakładzie pracy kierownik zakładu pracy.

Najczęściej są to szkolenia z tematyki paramilitarnej, paramedycznej, pożarniczej.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie inspektor obrony cywilnej wynosi najczęściej od 2850 zł do 4050 zł brutto miesięcznie w przeliczeniu na jeden etat.

Osoby nowo zatrudnione, o mniejszym doświadczeniu, mogą liczyć na wynagrodzenie w wysokości od 2850 zł do 3300 zł brutto miesięcznie. Osoby z wyższym wykształceniem i większym doświadczeniem mogą liczyć na wynagrodzenie od 3100 zł do 4050 zł brutto miesięcznie.

Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ następujące czynniki:

• rodzaj instytucji i jej wielkość (ew. kapitał firmy),
• poziom i kierunek wykształcenia,
• staż pracy,
• region zatrudnienia,
• zakres obowiązków,
• miejsce zatrudnienia.

W zawodzie inspektor obrony cywilnej możliwe jest zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier, dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą implantów lub aparatów słuchowych.