INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Biłgoraju

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń 711101

• Pracownik remontowy.
• Renowator budynków.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7111 House builders.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja F – Budownictwo.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Agnieszka Dziubek – Zespół Szkół Budowlanych, Radom.
• Witold Kapusta – firma budowlana „WITBUD", Radom.
• Małgorzata Szpilska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Tomasz Kupidura – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Ernest Białas – WG Studio Sp. z o.o., Biuro Projektów i Obsługi Inwestycji, Radom.
• Andrzej Stępień – Wyższa Inżynierska Szkoła Bezpieczeństwa i Organizacji Pracy, Radom.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Krzysztof Baranowski – Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości, Warszawa.
• Maria Jolanta Bisaga – Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa, Warszawa.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Konserwator ¹⁷ budynków i stanu technicznego pomieszczeń wykonuje prace konserwacyjne ²⁶, naprawy bieżące i monitoring stanu technicznego elementów budynków, instalacji wewnętrznych, urządzeń oraz infrastruktury ¹³ zewnętrznej budynku.

Opis pracy

Konserwator budynku i stanu technicznego pomieszczeń jest zawodem o charakterze usługowym. Celem pracy konserwatora budynku i stanu technicznego pomieszczeń jest utrzymanie właściwego stanu technicznego budynków, instalacji wewnętrznych budynków i infrastruktury zewnętrznej poprzez wykonywanie bieżącej kontroli oraz usuwanie stwierdzonych lub zgłoszonych nieprawidłowości funkcjonalnych i technicznych.

Rezultatem pracy konserwatora budynku i stanu technicznego pomieszczeń jest estetyczny wygląd budynków oraz prawidłowo funkcjonujące wszystkie elementy budynków, instalacje wewnętrzne, urządzenia oraz infrastruktura techniczna i otoczenie.

Sposoby wykonywania pracy

Konserwator budynku i stanu technicznego pomieszczeń stosuje metody, techniki i procedury związane z:

• monitorowaniem i oceną stanu technicznego, konserwacją i naprawą instalacji: elektrycznej ¹⁴, gazowej ¹⁵, wodno-kanalizacyjnej, wentylacyjno-klimatyzacyjnej, grzewczej ¹⁶ w budynku,
• monitorowaniem stanu technicznego, konserwacją i naprawą elementów budynku, np.: dachu ⁷, elewacji ¹⁰, ścian wewnętrznych, podłóg, sufitów ²⁹, otworów drzwiowych i okiennych,
• utrzymaniem infrastruktury zewnętrznej administrowanych zasobów, np. naprawą lub wymianą uszkodzonych znaków drogowych i tablic informacyjnych na drogach wewnętrznych objętych administrowaniem ¹, uzupełnianiem lub wymianą numerów budynków wraz z nazwami ulic,
• prowadzeniem dokumentacji technicznej ⁹ zrealizowanych prac,
• konserwacją urządzeń przydomowych placów zabaw,
• utrzymaniem w należytym stanie technicznym oraz naprawą istniejących urządzeń, np. odbiorników gazowych ²³, urządzeń sanitarnych ³⁵, elementów armatury hydraulicznej ³,
• dokonywaniem przeglądów 5-letnich i rocznych zgodnie z obowiązującymi przepisami na terenach będących własnością gminy a nieprzekazanych innym podmiotom.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2., 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń pracuje zarówno w pomieszczeniach wewnątrz budynku, jak również w terenie otwartym na wolnym powietrzu. Często jest to praca w pozycji wymuszonej w miejscach trudno dostępnych, na wysokościach, w zmiennych warunkach atmosferycznych.

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń może również prowadzić własną działalność gospodarczą w branży budowlanej ⁵, wówczas wykonuje prace konserwatorskie w budynkach będących przedmiotem zlecenia oraz na terenie ich infrastruktury zewnętrznej.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

W zależności od rodzaju robót konserwacyjnych, konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń stosuje różne przyrządy, narzędzia i urządzenia, np.:

• budowlane: poziomnica, pion, miara zwijana, młotek, kielnia, paca, wiertarka, szlifierka, piła, betoniarka, taczka, łopata, pędzel, wałek, wkrętarka akumulatorowa, kombinerki,
• elektryczne i mechaniczne: miara zwijana, ołówek monterski, laser krzyżowy ze statywem, młotowiertarka udarowa z akcesoriami ², młotek, wkrętarka akumulatorowa, taśma izolacyjna, wkrętaki elektryczne, zestaw noży, obcinaki do kabli, szczypce izolowane, kombinerki, praski do kabli, wskaźnik napięcia, cyfrowy wykrywacz kabli, miernik pomiarów instalacji elektrycznej,
• gazowe: detektor (wykrywacz) gazu, klucze, wykrywacz nieszczelności instalacji gazowej, piła do metalu, klucze, spawarka, wiertarka, szlifierka,
• wodno-kanalizacyjne: obcinak do rur stalowych, szczypce hydrauliczne, klucz do rur, klucz do armatury hydraulicznej, zgrzewarka do rur z tworzyw sztucznych,
• wentylacyjno-klimatyzacyjne: tester szczelności, czujniki temperatury do klimatyzacji i wentylacji, miernik (ciśnienia, prędkości powietrza, dwutlenku węgla).

Organizacja pracy

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń pracuje zwykle w systemie jedno- lub dwuzmianowym w stałych godzinach. Czas pracy konserwatora budynków i stanu technicznego pomieszczeń jest normowany, jednak w zależności od aktualnej ilości zleceń pracodawcy lub konieczności usunięcia awarii ⁴, może wiązać się z koniecznością działania w dni ustawowo wolne od pracy, aż do momentu całkowitego usunięcia awarii.

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń, który wykonuje pracę w ramach własnej działalności gospodarczej, sam ustala i organizuje swoją pracę, dostosowując się do oczekiwań klientów i liczby zleceń.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń jest narażony m.in. na:

• porażenie prądem,
• hałas,
• zapylenie,
• wibracje maszyn ³⁶,
• alergie lub zatrucia w wyniku kontaktu ze środkami niebezpiecznymi, np. farby, rozpuszczalniki, gips, środki żrące i grzybobójcze,
• możliwość wystąpienia urazów ciała podczas przenoszenia lub podnoszenia ciężkich elementów konstrukcji budowlanych oraz obsługi urządzeń i narzędzi ręcznych i mechanicznych.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna dobra wydolność fizyczna,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność zmysłu węchu,
• sprawność zmysłu dotyku,
• sprawność narządów równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• zmysł równowagi,
• rozróżnianie barw,
• ostrość wzroku i słuchu,
• refleks,
• spostrzegawczość,
• zręczność rąk,
• brak lęku przed wysokością;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• wyobraźnia przestrzenna,
• rozumowanie logiczne,
• uzdolnienia techniczne;

w kategorii cech osobowościowych

• łatwość przerzucania się z jednej czynności na drugą,
• samodzielność,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• dokładność,
• gotowość do pracy w nieprzyjemnych warunkach środowiskowych.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

W zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń wymagany jest dobry wzrok i ogólna sprawność układu kostno-stawowego, umożliwiające wykonywanie precyzyjnych prac konserwatorskich.

Przeciwwskazaniami do pracy w zawodzie są m.in. zaburzenia równowagi, niepełnosprawność ruchowa, lęk wysokości, choroby centralnego układu nerwowego, wady wzroku niepodlegające korekcji, znaczne wady słuchu, choroby układu oddechowego, alergie.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń preferowane jest:

• wykształcenie na poziomie branżowej szkoły I stopnia (dawniej zasadnicza szkoła zawodowa) o profilu budowlanym lub
• wykształcenie uzyskane systemie nauki zawodu w rzemiośle w zawodach budowlanych.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Podjęcie pracy w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń ułatwiają:

• posiadanie potwierdzonych kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie pokrewnym (szkolnym) monter konstrukcji budowlanych lub monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie (po zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne),
• posiadanie tytułu czeladnika lub mistrza w wyżej wymienionych budowlanych zawodach pokrewnych (po zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze),
• posiadanie świadectw kwalifikacyjnych uprawniających do prowadzenia prac związanych z konserwacją i eksploatacją sieci elektrycznych, gazowych, grzewczych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych,
• udokumentowane doświadczenie na identycznym lub pokrewnym stanowisku pracy,
• prawo jazdy kategorii B.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pracownik w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń może:

• rozpocząć pracę na stanowisku pomocnika, a następnie wraz z nabyciem doświadczenia zawodowego awansować na samodzielne stanowisko,
• po zdobyciu doświadczenia zawodowego, posiadając zdolności i umiejętności organizacyjne oraz umiejętność pracy z ludźmi, awansować na kierownika zespołu lub majstra ¹⁹,
• dalej kształcić się w szkole branżowej II stopnia lub technikum, a następnie po zdaniu matury i ewentualnym ukończeniu uczelni wyższej na kierunku budowlanym awansować na stanowisko kierownicze,
• rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez kształcenie lub szkolenie w zawodach pokrewnych,
• doskonalić swoje umiejętności, uczestnicząc w szkoleniach branżowych oraz organizowanych przez pracodawców,
• założyć własną działalność gospodarczą i prowadzić firmę świadczącą usługi konserwacyjne.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych zarówno w edukacji formalnej, jak i pozaformalnej.

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń ma możliwość potwierdzenia kompetencji przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną w zawodach pokrewnych (szkolnych):

• monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, w ramach kwalifikacji BD.04 Wykonywanie robót montażowych, okładzinowych i wykończeniowych,
• monter konstrukcji budowlanych, w ramach kwalifikacji BD.16 Montaż konstrukcji budowlanych.

Alternatywną drogę potwierdzania kompetencji w zawodzie oferuje system nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia uzyskanie tytułu czeladnika, a następnie mistrza w ww. zawodach pokrewnych.

Innymi formami potwierdzania kompetencji konserwatora budynków i stanu technicznego pomieszczeń mogą być:

• udokumentowane doświadczenie zawodowe nabyte w miejscu pracy,
• certyfikaty lub zaświadczenia odbycia szkoleń branżowych (np. w okręgowych izbach inżynierów z zakresu obsługi instalacji wewnętrznych: elektrycznej, gazowej, grzewczej, wentylacyjno-klimatyzacyjnej, pożarowej).

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Monitorowanie stanu technicznego, konserwowanie i naprawianie instalacji występujących w budynku.
• Z2 Monitorowanie stanu technicznego, konserwowanie i naprawianie elementów budynku oraz elementów jego otoczenia.
• Z3 Dokumentowanie zrealizowanych prac w zakresie monitorowania stanu technicznego, konserwowania i naprawiania instalacji występujących w budynku.
• Z4 Dokumentowanie zrealizowanych prac w zakresie monitorowania stanu technicznego, konserwowania i naprawiania elementów budynku oraz elementów jego otoczenia.

Kompetencja zawodowa Kz1: Monitorowanie stanu technicznego, konserwowanie i naprawianie instalacji wewnątrz budynku obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z3, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Monitorowanie stanu technicznego, konserwowanie oraz naprawianie elementów budynku i terenu przyległego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z2, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań oraz za powierzony sprzęt i narzędzia wykorzystywane na stanowisku pracy w zakresie prac konserwacyjnych, naprawy instalacji wewnątrz budynku oraz elementów w otoczeniu budynku.
• Podejmowania działania i współdziałania w zorganizowanych warunkach na stanowisku konserwatora budynków i stanu technicznego pomieszczeń.
• Oceniania wpływu swoich działań realizowanych w ramach współpracy i ponoszenia odpowiedzialności za ich skutki.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami na stanowisku konserwatora budynków i stanu technicznego pomieszczeń.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych w kontekście nowych rozwiązań związanych z pracami konserwacyjnymi.
• Funkcjonowania samodzielnie lub w zespole w różnych miejscach i na stanowiskach pracy właściwych dla branży budowlanej.
• Racjonalnej oceny zagrożenia zdrowia oraz życia podczas wykonywania prac konserwatorskich i podejmowania działań adekwatnych do stopnia zagrożenia.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1.) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zatrudnienie w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń oferują m.in.:

• przedsiębiorstwa budowlane ²⁷,
• firmy zajmujące się eksploatacją, utrzymaniem infrastruktury oraz pracami konserwacyjno-remontowymi obiektów,
• instytucje administracji państwowej,
• spółdzielnie mieszkaniowe,
• placówki systemu oświaty,
• zakłady usługowe świadczące usługi administrowania i utrzymania budynków.

Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń może także świadczyć usługi w ramach prowadzonej własnej działalności gospodarczej.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie przygotowuje się konserwatorów budynków i stanu technicznego pomieszczeń w formach szkolnych.

Kompetencje potrzebne do wykonywania zawodu konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń można uzyskać:

• podejmując kształcenie w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie lub monter konstrukcji budowlanych,
• w ramach kształcenia rzemieślniczego (z udziałem pracodawców rzemieślników) w wyżej wymienionych zawodach pokrewnych,
• uczestnicząc w kwalifikacyjnym kursie zawodowym (dla osób dorosłych) w ramach kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach pokrewnych (BD.04, BD.16), który mogą prowadzić:
  • publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
  • niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
  • publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
  • instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
  • podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Potwierdzenie kompetencji w tych zawodach odbywa się przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną lub Izbą Rzemieślniczą.

Szkolenie

Szkolenia dla konserwatora budynków i stanu technicznego pomieszczeń organizują:

• pracodawcy w ramach wewnętrznych szkoleń lub przyuczenia do zawodu (dla kandydatów do pracy i pracowników),
• instytucje szkoleniowe,
• agencje zatrudnienia,
• stowarzyszenia i organizacje branżowe.

Przykładowa tematyka szkoleń dotyczy:

• nowych technologii, wyrobów i materiałów budowlanych,
• podstawowej obsługi urządzeń, np. elektrycznych, gazowych, wodociągowych, wentylacyjno-klimatyzacyjnych,
• instalacji technicznych budynków,
• prac remontowych (system suchej zabudowy ³⁰, glazurnictwo ¹², malowanie i tapetowanie ³¹, kładzenie tynków dekoracyjnych ³³).

Z reguły organizatorzy tych szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń jest zróżnicowane i wynosi najczęściej od 2800 zł do 3500 zł brutto miesięcznie. Na zarobki powyżej 3500 zł brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych konserwatorów. Poziom wynagrodzeń uzależniony jest od:

• szczegółowego zakresu zadań,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• regionu Polski,
• wielkości aglomeracji,
• koniunktury na rynku pracy.

W zawodzie konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z nieznaczną dysfunkcją narządu wzroku (04-O), jeżeli wada jest skorygowana przez zastosowanie odpowiednich szkieł optycznych lub soczewek kontaktowych (zaleca się również doświetlenie stanowiska pracy),
• z niewielkimi zaburzeniami mowy (03-L), pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej pomocy technicznej oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy,
• słabosłyszących (03-L), jeżeli po zastosowaniu aparatu słuchowego i możliwym do przeprowadzenia dostosowaniu do niego urządzeń teleinformatycznych, takich jak telefon czy komputer, będą mogły prowadzić komunikację werbalną z innymi osobami.