INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Biłgoraju

Mechanik ciągników 723102

• Mechanik ciągników rolniczych.
• Mechanik ciągników drogowych.
• Mechanik pojazdów.
• Mechanik traktorów.
• Serwisant ciągników.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7231 Motor vehicle mechanics and repairers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w marcu 2019 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Roman Kępiński – Zespół Szkół Rolniczych CKP w Grodkowie, Grodków.
• Marcin Kowalik – Centrum Edukacji Zawodowej, Stalowa Wola.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Anna Będzińska – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Włodzimierz Walkusz – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Tadeusz Budzisz – Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego, Stare Lubiejewo.
• Rafał Kozik – Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących, Kraków.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Janusz Figurski – Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa.
• Anna Frankowska – Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego, Warszawa.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2019 r.

Mechanik ciągników przeprowadza diagnostykę ⁴, przeglądy techniczne, naprawę i konserwację ¹⁰ wszelkiego rodzaju ciągników rolniczych ² i ciągników samochodowych ³ (kołowych, gąsienicowych i półgąsienicowych), ich układów ²⁴, podzespołów ¹⁶ i zespołów ²⁸, zgodnie z dokumentacją techniczną i wymogami producentów oraz dokonuje kontroli ogólnego stanu technicznego ciągników.

Opis pracy

Mechanik ciągników odpowiada za diagnozowanie, przeprowadzanie przeglądów technicznych, naprawę i konserwację ciągników, ich poszczególnych układów, podzespołów i zespołów. Identyfikuje rodzaj pojazdu, jego układ napędowy, kierowniczy, hamulcowy, zawieszenia, typ silnika, układ zasilania i elektryczny. Przeprowadza prace konserwacyjne oraz wymianę materiałów i części eksploatacyjnych. Kontroluje ogólny stan techniczny, określa rodzaj oraz miejsce ewentualnego uszkodzenia, wykonuje naprawy, dokonuje weryfikacji uszkodzonych części, sprawdza prawidłowość działania poszczególnych układów, podzespołów i zespołów oraz ciągnika jako całości, przeprowadza rozruch ¹⁷ ciągnika i czynności regulacyjne.

Mechanik ciągników wykonuje pracę bazując na swojej wiedzy i doświadczeniu oraz w oparciu o dokumentację techniczną producentów, wykorzystując specjalistyczny sprzęt diagnostyczny. Jest zawodem o charakterze usługowym.

Sposoby wykonywania pracy

W swojej pracy mechanik ciągników stosuje odpowiednie procedury oraz metody dotyczące m.in.:

• organizowania stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,
• przyjmowania ciągników do naprawy,
• wyszukiwania usterek za pomocą specjalistycznego sprzętu,
• demontażu i montażu części, podzespołów i zespołów ciągników oraz ich weryfikacji,
• przeprowadzania badań technicznych ciągników,
• wykonywania napraw układów, podzespołów i zespołów ciągników,
• doboru oraz zastosowania odpowiednich części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych,
• zabezpieczania i segregacji zużytych części oraz materiałów eksploatacyjnych przeznaczonych do utylizacji,
• przeprowadzania rozruchu oraz prób działania po naprawie,
• przeprowadzania konserwacji i zabezpieczeń antykorozyjnych podwozi i nadwozi ciągników,
• sprawdzania poprawności działania wszelkich mechanizmów oraz elektrycznych i elektronicznych urządzeń kontrolnych i pomocniczych,
• kontroli jakości wykonanych prac naprawczych podczas jazd próbnych.

Ponadto – szczególnie w przypadku samo zatrudnienia – mechanik ciągników może:

• wykonywać rozliczenia kosztów usług w zakresie diagnostyki, przeglądów technicznych, naprawy i konserwacji ciągników,
• prowadzić dokumentację wykonanych napraw,
• pełnić rolę doradczą dla klienta w zakresie prawidłowej eksploatacji ciągnika.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Praca mechanika ciągników może być wykonywana w warsztatach obsługowo-naprawczych, halach produkcyjnych, garażach, innych przystosowanych pomieszczeniach do naprawy ciągników wyposażonych np. w kanał naprawczy ⁸ oraz na wolnym powietrzu. Praca wykonywana jest na ogół w pozycji stojącej, niekiedy w pozycji leżącej (w zależności od uszkodzenia ciągnika). Oświetlenie w miejscu pracy powinno posiadać parametry pozwalające na dobrą widoczność w całej hali naprawczej, jak i w miejscu, gdzie naprawiane są określone zespoły.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Mechanik ciągników w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• podnośniki, żurawie, zawiesia ²⁷,
• kanał naprawczy z instalacją nawiewną ⁶ i instalacją wyciągową ⁷,
• narzędzia monterskie specjalistyczne i ogólnego przeznaczenia (klucze dynamometryczne ⁹, klucze płaskie, oczkowe, płasko-oczkowe, nasadowe lub nastawne, trzpieniowe, wkrętaki, wkrętaki giętkie ²⁵, szczypce),
• narzędzia specjalne (różnego rodzaju ściągacze, szczypce do pierścieni osadczych ¹⁵),
• narzędzia skrawające (wiertła, gwintowniki, narzynki, noże),
• wiertarki, wkrętarki,
• odsysarki i zlewarki oleju,
• sprężarki,
• analizatory spalin ¹, dymomierze ⁵,
• testery diagnostyczne ²³ oraz ich złącza nienormalizowane i złącza standardu OBD II/EOBD ¹³,
• komputery z odpowiednim oprogramowaniem i osprzętem do przeprowadzania diagnostyki ciągników,
• przyrządy pomiarowe (suwmiarki ¹⁸, mikrometry ¹², średnicówk ⁱ²⁰, szczelinomierze ¹⁹, mierniki uniwersalne).

Organizacja pracy

Mechanik ciągników w zależności od miejsca pracy, wykonywanych zadań i liczby zatrudnionych osób w zakładzie, może swoją pracę wykonywać indywidualnie lub w zespole 2-3 osobowym, pod nadzorem brygadzisty. Osoby w tym zawodzie zazwyczaj pracują w systemie jedno- lub dwuzmianowym, w stałych godzinach pracy. Praca w ciągu zmiany trwa 8 godzin. W zakładach pracy o ruchu ciągłym (np. miejskie zakłady komunalne, fabryki ciągników) wymagana może być praca trójzmianowa. Formą zatrudnienia jest zazwyczaj umowa o pracę.

Podczas wykonywania swojej pracy mechanik ciągników ma styczność z klientem. Zazwyczaj od użytkownika ciągnika uzyskuje pierwsze i niezbędne informacje dotyczące jego stanu technicznego, ewentualnych usterek i awarii oraz uwag dotyczących nieprawidłowego działania oraz problemów z eksploatacją. Mechanik ciągników może współpracować również z dostawcami części zamiennych oraz z podwykonawcami m.in. firmami specjalizującymi się w regeneracjach podzespołów i zespołów ciągników.

Osobą nadzorującą pracę mechanika ciągników (w zależności od miejsca zatrudnienia) może być brygadzista, doradca serwisowy lub kierownik serwisu. Najczęstszym sposobem porozumiewania się mechanika ciągników z przełożonym, klientem, podwykonawcą jest forma ustna. Praca mechanika ciągników ma charakter rutynowy i jest wykonywana na stacjonarnie, chociaż niekiedy, w przypadku nagłych zdarzeń może wymagać wyjazdów (np. naprawa uszkodzonego, unieruchomionego ciągnika w terenie).

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Mechanik ciągników w trakcie wykonywania pracy narażony jest m.in. na:

• urazy spowodowane przewróceniem, poślizgiem na śliskiej nawierzchni (np. rozlany płyn eksploatacyjny), wpadnięciem do kanału naprawczego,
• urazy na skutek skaleczeń, otarć, zakłuć, zgnieceń, przytrzaśnięć, uderzeń, porażenia prądem elektrycznym,
• zranienia przez sprzęt wykorzystywany w warsztacie (np. podnośniki), obracające się części pojazdów, a także przez spadające części bądź narzędzia,
• przepukliny albo urazy kręgosłupa związane z koniecznością unoszenia i przenoszenia ciężkich części lub podzespołów albo pracą w wymuszonej pozycji ciała,
• poparzenia poprzez kontakt z mocno nagrzanymi elementami pojazdu (np. układ wydechowy) lub kwasami (np. elektrolit w akumulatorze),
• zaburzenia układu nerwowego wynikające z długotrwałego przebywania w nadmiernym hałasie spowodowanym pracą silnika ciągnika,
• podrażnienia, zapalenia skóry, zmiany trądzikowe oraz uczuleniowe będące rezultatem kontaktu z preparatami czyszczącymi, substancjami zapobiegającymi zamarzaniu, olejami napędowymi i olejami mineralnymi, benzyną, płynem hamulcowym,
• zatrucia spalinami zawierającymi tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, aldehydy.

Wśród chorób mogących wystąpić w zawodzie mechanik ciągników można wyróżnić:

• choroby układu ruchu związane m.in. z nadmiernym obciążeniem wysiłkiem fizycznym, statycznym obciążeniem układu ruchu, wykonywaniem ruchów monotypowych, nieprawidłowym podnoszeniem dużych ciężarów,
• przewlekłą obturacyjną chorobę płuc spowodowaną pyłami lub gazami drażniącymi, takimi jak: dymy spawalnicze, spaliny silnikowe, pary czynników chemicznych itp.
• astmę,
• choroby skóry spowodowane czynnikami o działaniu alergizującym lub drażniącym np. tworzywa sztuczne, żywice, akrylany, oleje itp.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód mechanik ciągników ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu oddechowego,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność zmysłu węchu,
• sprawność zmysłu dotyku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• ostrość słuchu,
• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• czucie dotykowe,
• powonienie,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• zręczność rąk,
• zręczność palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• dobra organizacja pracy własnej,
• zdolność koncentracji uwagi,
• rozumowanie logiczne,
• łatwość przechodzenia z jednej czynności do drugiej,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych i decyzji,
• uzdolnienia techniczne,
• wyczucie czasu,
• uzdolnienia organizacyjne,
• uzdolnienia techniczne;

w kategorii cech osobowościowych

• dokładność i dbałość o jakość pracy,
• gotowość do pracy w nieprzyjemnych (różnych) warunkach środowiskowych,
• odpowiedzialność za działania zawodowe,
• gotowość do pracy indywidualnej,
• gotowość do ustawicznego uczenia się,
• opanowanie,
• punktualność,
• rzetelność,
• samodzielność,
• uczciwość,
• wysoka samodyscyplina,
• zamiłowanie do ładu i porządku,
• zainteresowania techniczne.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Do pracy w zawodzie mechanik ciągników wymagany jest ogólny dobry stan zdrowia i sprawność fizyczna. Pod względem wydatku energetycznego praca w tym zawodzie należy do prac średnio ciężkich. Występują w niej również obciążenia umysłowe związane np. z analizowaniem i rozwiązywaniem problemów.

Do przeciwwskazań uniemożliwiających pracę w zawodzie należy zaliczyć:

• wady wzroku niedające się skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• brak widzenia obuocznego,
• daltonizm,
• wady narządu słuchu niedające się skorygować aparatem słuchowym,
• choroby narządu słuchu uniemożliwiające kontrolę słuchową pracy ciągników oraz ich zespołów,
• znacznie obniżoną sprawność ruchową kończyn górnych i dolnych,
• skłonność skóry do uczuleń,
• przewlekłe schorzenia układu oddechowego,
• zaburzenia równowagi i świadomości,
• zaburzenia psychiczne,
• epilepsję i inne stany chorobowe przebiegające z utratą przytomności,
• wady serca uniemożliwiające wykonywanie ciężkich prac fizycznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2019 r.) przepisy nie określają minimalnego wykształcenia dla zawodu mechanik ciągników. Preferowane jest posiadanie dyplomu potwierdzającego nabycie kwalifikacji zawodowych w zawodzie pokrewnym, np.:

• mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych – uzyskanie których wymaga ukończenie branżowej szkoły I stopnia (dawniej zasadniczej szkoły zawodowej),
• technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, uzyskanie których wymaga ukończenia technikum lub branżowej szkoły II stopnia (od 1 września 2020 r.),
• mechanik pojazdów samochodowych, potwierdzonych tytułami czeladnika lub mistrza uzyskanymi podczas rzemieślniczego przygotowania zawodowego.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Przy zatrudnianiu w zawodzie mechanik ciągników pracodawcy preferują osoby posiadające świadectwo potwierdzające kwalifikacje:

• MG.03 Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie,
• MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych,
• MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych,
• MG.42 Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie,
• MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych.

Dodatkowym atutem przy zatrudnianiu mechanika ciągników jest posiadanie świadectwa czeladniczego lub dyplomu mistrzowskiego w zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych, nadawanego w ramach rzemieślniczego przygotowania zawodowego, po zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

W przypadku zatrudnianego mechanika ciągników, preferowane jest:

• posiadanie prawa jazdy uprawniającego do prowadzenia samochodów ciężarowych lub autobusów (kategoria C lub D1),
• posiadanie certyfikatów i świadectw potwierdzających udział w szkoleniach w zakresie obsługi specjalistycznych maszyn, urządzeń, przyrządów i narzędzi wykorzystywanych podczas diagnostyki, przeglądów technicznych i napraw ciągników,
• znajomość obsługi komputera i programów diagnostycznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Mechanik ciągników może:

• na początku ścieżki rozwoju zawodowego pracować jako pracownik warsztatów obsługowo-naprawczych specjalizujących się w diagnostyce, przeglądach technicznych i naprawie ciągników,
• wykazując się wysoką fachowością i solidnością oraz zdobywając odpowiedni staż pracy w zawodzie (5–10 lat) może zostać brygadzistą,
• po uzyskaniu odpowiedniego doświadczenia, pełnić funkcję doradcy serwisowego w stacjach serwisowych specjalizujących się w diagnostyce, przeglądach technicznych i naprawie ciągników,
• pracować w autoryzowanych stacjach obsługi jako specjalista z zakresu diagnostyki i naprawy ciągników,
• po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia w jednym z zawodów pokrewnych (np. mechanik pojazdów samochodowych) podjąć dalsze kształcenie na kierunkach związanych z mechaniką ciągników (mechaniką pojazdową) w branżowej szkole II stopnia po jej ukończeniu oraz zdaniu egzaminu maturalnego podjąć studia wyższe techniczne na kierunkach mechanicznych lub mechatronicznych (np. mechanika i budowa maszyn, mechatronika),
• doskonalić umiejętności, uczestnicząc w szkoleniach branżowych, konferencjach, warsztatach tematycznych dotyczących diagnostyki, przeglądów technicznych i naprawy ciągników.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2019 r.) w zawodzie mechanik ciągników nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych w edukacji formalnej.

Mechanik ciągników może potwierdzić swoje kompetencje poprzez zdanie egzaminów przed właściwą Okręgową Komisją Egzaminacyjną w ramach kwalifikacji MG.03 Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie, MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych, MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych, MG.42 Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie, MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych.

Istnieje możliwość potwierdzania kompetencji w zawodzie pokrewnym rzemieślniczym (mechanik pojazdów samochodowych) poprzez zdanie egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

Kompetencje zawodowe w edukacji nieformalnej można potwierdzić kończąc różnego rodzaju kursy i szkolenia z zakresu diagnostyki, przeglądów technicznych i naprawy pojazdów i ciągników.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie mechanik ciągników może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie mechanik ciągników wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Organizowanie stanowiska warsztatowego.
• Z2 Sporządzanie zamówień na nowe części lub materiały.
• Z3 Sporządzanie dokumentacji z procesu naprawy ciągników.
• Z4 Diagnozowanie układów i zespołów ciągników.
• Z5 Demontowanie podzespołów i zespołów ciągników.
• Z6 Naprawianie ciągników.
• Z7 Montowanie podzespołów i zespołów ciągników.
• Z8 Kontrolowanie jakości wykonanej naprawy.
• Z9 Wykonywanie przeglądów okresowych ciągników.
• Z10 Wykonywanie konserwacji ciągników.

Kompetencja zawodowa Kz1: Organizowanie działalności warsztatu mechanicznego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Wykrywanie usterek i naprawianie ciągników obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Przeprowadzanie przeglądów technicznych oraz konserwowanie ciągników obejmuje zestaw zadań zawodowych Z9, Z10, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie mechanik ciągników powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań w zakresie naprawy ciągników.
• Podejmowania działania i współdziałania w zespole podczas wykonywania zadań zawodowych mechanika ciągników.
• Dokonywania samooceny i weryfikacji własnego działania w zakresie realizowania zadań zawodowych.
• Rozwijania kompetencji osobistych i zawodowych, w tym ustawicznego aktualizowania wiedzy i podwyższania umiejętności.
• Dostosowywania swojego zachowania do zmian w środowisku pracy.
• Wykonywania zadań zawodowych z uwzględnieniem dbałości o powierzony sprzęt warsztatowy oraz ciągniki.
• Oceniania w sposób racjonalny zagrożenia zdrowia oraz dbania o środowisko.
• Przestrzegania ogólnie przyjętych zachowań etycznych, zasad uczciwości oraz rzetelności.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu mechanik ciągników.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu mechanik ciągników

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie mechanik ciągników nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zatrudnienie w zawodzie mechanik ciągników oferują:

• prywatne firmy świadczące usługi z zakresu diagnostyki, przeglądów technicznych i naprawy ciągników,
• przedsiębiorstwa produkcyjne (np. fabryki ciągników),
• instytucje publiczne (np. miejskie zakłady komunalne).

Miejscem zatrudnienia mogą być także:

• warsztaty obsługowo-naprawcze specjalizujące się w diagnostyce, przeglądach technicznych i naprawach ciągników,
• stacje serwisowe,
• autoryzowane stacje napraw ciągników,
• zakłady usług leśnych,
• firmy transportowe,
• gospodarstwa rolne,
• bazy sprzętu budowlanego, maszyn drogowych i inżynieryjnych do robót ziemnych.

Mechanik ciągników może założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą, świadczącą usługi z zakresu diagnostyki, przeglądów technicznych i naprawy ciągników.

Zawód mechanik ciągników w skali kraju jest na ogół zawodem zrównoważonym, tzn. liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w tym zawodzie. Istnieją regiony w Polsce, np. województwo mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, gdzie zauważono wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników w zawodzie mechanik ciągników.

Kształcenie

Obecnie (2019 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie przygotowuje się kandydatów do pracy w zawodzie mechanik ciągników.

Instytucje oferujące kształcenie w zawodach pokrewnych: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik motocyklowy to branżowe szkoły I stopnia, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki – technika, (od 1 września 2020 r. – również branżowe szkoły II stopnia).

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla osób dorosłych) w kwalifikacjach: MG.03 Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie, MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych, MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych, MG.42 Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie, MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych mogą prowadzić:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych i prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Potwierdzenie ww. kwalifikacji prowadzą (również w trybie eksternistycznym) Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

W zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych można zdobyć wykształcenie w ramach systemu rzemieślniczego przygotowania zawodowego. W ramach nauki zawodu w systemie kształcenia rzemieślniczego, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminów, można uzyskać tytuł czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych. Potwierdzenie kompetencji odbywa się w wyniku egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

Osoby, które uzyskały powyższe kwalifikacje, mają możliwość otrzymania również suplementu Europass (w języku polskim i angielskim), wydawanego na prośbę zainteresowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe) oraz Izby Rzemieślnicze (do świadectwa czeladniczego i dyplomu mistrzowskiego), co ma istotne znaczenie w przypadku poszukiwania pracy za granicą.

Szkolenie

Kandydaci do zawodu mechanik ciągników oraz osoby wykonujące ten zawód mogą podnosić swoje kompetencje zawodowe poprzez kursy i szkolenia organizowane przez:

• wyspecjalizowane instytucje komercyjne, organizacje branżowe,
• instytucje oferujące szkolenia (kursy) w celu potwierdzenia kompetencji wymaganych do wykonywania określonych prac (tzw. uprawnienia zawodowe),
• pracodawców zatrudniających w danym zawodzie,
• producentów maszyn, urządzeń, wyposażenia, narzędzi, materiałów,
• dostawców szkoleń on-line,
• centra, zakłady i ośrodki szkolenia zawodowego.

Zakres tematyczny szkoleń to przykładowo:

• podstawy naprawy silników dla początkujących mechaników,
• diagnostyka i naprawa nowoczesnych układów zasilania paliwem,
• naprawa układów napędowych ciągników,
• wyposażenie dodatkowe nowoczesnych ciągników,
• nowoczesne układy hamulcowe ciągników.

Organizatorzy tych szkoleń potwierdzają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2019 r.) osób pracujących w zawodzie mechanik ciągników waha się najczęściej w granicach od 2800 zł do 5500 zł miesięcznie brutto w przeliczeniu na pełen etat.

Poziom wynagrodzenia miesięcznego brutto kształtuje się przy tym orientacyjnie w sposób następujący:

• w przypadku osób bez doświadczenia zawodowego w zakresie od 2800 zł do 3500 zł,
• po kilku latach pracy, uzyskaniu pewnego doświadczenia – w przedziale od 3500 zł do 5500 zł,
• w przypadku prowadzenia własnej działalności – adekwatnie do zaangażowania i umiejętności, którymi wykazuje się mechanik ciągników.

Poziom wynagrodzeń osób wykonujących zawód mechanik ciągników uzależniony jest m.in. od:

• szczegółowego zakresu zadań,
• stażu pracy,
• posiadanych uprawnień i wykształcenia,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• liczby przedsiębiorstw działających na danym terenie,
• regionu Polski,
• koniunktury na rynku pracy,
• zaangażowania w pracy i osiąganej wydajności w realizacji zadań zawodowych.

W zawodzie mechanik ciągników możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób z niepełnosprawnością jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielką dysfunkcją kończyn górnych (05-R), która nie wyklucza wykonywania bardziej precyzyjnych czynności,
• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza możliwości samodzielnego poruszania się oraz wykonywania zadań zawodowych,
• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i innymi, pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego lub jest zorganizowana w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (np. zastrzyków insulinowych).